Mijn gevoelens variëren van opluchting dat we van start mochten gaan tot een gevoel van waardering voor degenen die zich hebben durven opgeven. Tijdens de werving van deelnemers heb ik mij wat lichtelijk verbaasd (en tevens geamuseerd). Dat was over de paar vooroordelen die mij ter ore kwamen, wanneer je ‘geschikt’ zou zijn voor zo’n cursus. “Mensen die op zoek zijn naar hun identiteit? Zijn dat niet van die…” En vul het dan zelf maar in. Want dat is onder andere wat aan bod komt; je bewust worden van gedachtes waarmee je bepaalde situaties en communicatie van de ander verkleurd kan invullen. En hebben we daar niet allemaal last van? Voelen we ons allemaal niet in bepaalde situaties onzeker? Of ervaren we moeite met ‘nee’ zeggen uit angst voor de reactie?
Het doorlopen van dilemma’s rondom de identiteitsontwikkeling is een gezond proces, maar wanneer is dat nou eigenlijk klaar? Wat wij met regelmaat binnen de hulpverlening zien, is dat men op latere leeftijd alsnog vragen of knelpunten kan ervaren rondom de identiteit.
Hoe langer deze ‘coronatijd’ aanhoudt, hoe meer ik mij afvraag of dat niet iets is wat we allemaal steeds meer zullen ervaren. Hetgeen waardoor we ons verbonden, nuttig, gewaardeerd en ‘op onze plek’ voelen, is mogelijk weggevallen of verminderd. Wat als je niet meer kan zorgen voor de ander zoals gewend? Het gevoel van onderdeel van een gemeente zijn mist? Evenals je hobby’s, sport en je werkplek. Je even in een andere rol en omgeving bevinden, die net zo goed onderdeel uitmaakt van wie je ervaart te zijn. Wat gebeurt er met ons identiteitsgevoel als we er steeds langer maar beperkt uiting aan kunnen geven? Wat doet het met onze stemming?
Mag ik iets over mijn eigen identiteitscrisisje met jullie delen? Eentje waar ik niet om had gevraagd. Dertien jaar geleden zag mijn leven er heel anders uit. Ik was 21 jaar, deed een master in de Psychologie en had afstand genomen van mijn Roomse achtergrond. Ik dacht inmiddels wel te weten wie ik was en waar ik wel en niet voor stond. Oftewel, mijn identiteit leek mij redelijk vastgesteld. Ik was helaas niet voorbereid op hoe dat ook weer grondig veranderd kon worden. Ik viel terug naar een fase vol verwarring. En dat alles door die ene familiekwaal, waardoor je nooit ongestoord kan shoppen zonder ergens een restaurant in te moeten lopen, lief vragend naar het toilet.
Door dat toiletbezoekje volgde een sollicitatie bij dat restaurant en daarop een inwerkperiode door een knappe collega. Hij werkte niet op zondag, maar liep dan wel altijd even langs op weg naar de kerk. In een net pak, vriendelijk wuivend en mij steeds meer blozend achterlatend. Hij wist wie hij was, waar hij voor stond en in geloofde. En dat sprak aan. Een eerste kerkbezoek aan een reformatorische kerk volgde. Ik was iemand die zich makkelijk kon aanpassen om een doel te bereiken: hem. Ik had toen niet het besef, hoe allesomvattend deze kerk en de bijhorende cultuur is en voor mijzelf zou worden. Dat voor je algehele manier van leven en denken over de wereld, de ander en jezelf.
Nu dertien jaar verder mogen we nog steeds verwonderd terugzien hoe de Heere ons op die weg heeft willen leiden. Dat ging wel gepaard met een weg vol vragen die betrekking hadden op: ben ik nog steeds degene wie ik dacht te zijn? Alles ging op de schop. Veel voelde niet langer gepast van je eigen opvattingen tot je meest geliefde activiteiten en televisieseries. De weg vervolgde van te veel aanpassingen en jezelf even kwijt zijn, tot loslaten en opnieuw zoeken tot je weer voelde: ja dit ben ik. Hoewel ik nog soms wat zoekende ben als het gaat om hobby’s, levert een kijkje in mijn kledingkast nu eindelijk weer een tevreden blik op. Een ergernis voor mijn bankrekening, maar tot vreugde van de plaatselijke kringloop.
Maar is die ‘crisis’ en verwarring nu gestopt? Ik hoop en bid van niet. ik denk dat als de Heere in je leven gaat werken, je een soort van identiteitscrisis blijft doormaken. Eentje waarbij je steeds opnieuw stilgezet wordt bij wie je werkelijk bent of wilt zijn voor de Heere. Eentje die leidt naar een zoektocht naar (een leven in afhankelijkheid van) de Heere. Eentje waar je wél om wilt vragen?
Bernadette van Dam
psycholoog Stichting De Vluchtheuvel
