We bellen de volgende ochtend vroeg tijdens mijn rit. Hij deelt mee dat hij gaat stoppen met zijn werkzaamheden voor de Vluchtheuvel en zich volledig gaat richten op zijn praktijk. Dat betekent afscheid nemen van een ervaren collega. Maar ook van een goede werkrelatie getekend door openheid, bijstand en humor. Daar hecht ik in mijn werk veel waarde aan. Dat ik tijd nodig heb om dit te laten bezinken, heeft hij goed ingeschat.
Ons werk kan best intensief zijn. Het zijn niet alleen de vele verhalen, het vele luisteren of het vele praten. We zijn ook ons eigen instrument, net als bij een juf of een huisarts. We hebben dan wel onze kennis en methodes, maar wij bepalen hoe, wat en wanneer we iets zeggen. Daarmee dragen we zorg voor de werkrelatie met de client. Binnen dat contact gebeurt er ook veel. We ontkomen niet aan zelfreflectie en het voortzetten van je persoonlijke ontwikkeling. Dat doe je samen met je collega’s. We kennen onze eigen, maar ook elkaars krachten en valkuilen. We delen wat er privé speelt, zijn daardoor betrokken en soms ook een beetje hulpverlener voor elkaar. Maar het vraagt net zo goed het geven en ontvangen van feedback en waardering. Wat wij cliënten willen meegeven, horen wij tenslotte ook zelf toe te passen binnen ons team. Dat alles leidt tot persoonlijke groei, maar ook tot verbinding.
Het hulpverlener zijn heeft ook iets “eenzaams”. Het thuisfront biedt bijvoorbeeld maar beperkt ruimte om iets te delen vanwege de privacy. En als we een vriend zien worstelen met een probleem, vliegen we al snel analyserend de lucht in voor een helicopterview. Soms zo snel als een schietstoel. Die knop kunnen we helaas maar moeilijk uitzetten. Maar wat we van daaruit menen te zien, kunnen we niet altijd makkelijk aan diegene teruggeven. Je omgeving zit vaak meer op bevestiging en een luisterend oor te wachten, in plaats van inzichten of ongevraagde tips die wat confronterend kunnen zijn. Cliënten vragen om hulp, waardoor je een soort van zeggenschap krijgt. Maar in de privésfeer is het soms op je tong bijten, wat niet altijd makkelijk is. Waar bij een probleem de gratis expertise van een bevriende automonteur maar wat graag gratis verkregen wordt, is er bij die van ons terughoudend- en voorzichtigheid geboden. Ik zeg daarmee overigens niet dat we het altijd zo goed weten. Het maakt het, denk ik, extra fijn is dat we als team juist wel graag een beroep doen op elkaars expertise. Kunnen we toch ons ei kwijt, zonder die voorzichtigheid en met dat beetje humor. Dat er een diepere band ontstaat, heeft dan wel zijn keerzijde als het om afscheid nemen gaat.
Die gorillavrouwtjes van de Apenheul hebben het wat dat betreft makkelijker. Daar schijnt beperkt interesse in elkaar te zijn. Ze zien elkaar eerder als concurrent. Iemands vertrek komt dan in een ander daglicht te staan. Maar zo zou ik het toch ook weer niet willen. Ik zie onszelf al op de borst roffelen om elkaar te imponeren. Dan heb ik toch liever wat moeite met afscheid nemen en het opnieuw ruimte maken voor verbinding. Ons team slingert wel weer verder. Maar na een volgend bezoekje aan de Apenheul slinger ik wel even gelijk even langs het huis van die oud-collega.
Bernadette van Dam-Krikke
Psycholoog bij De Vluchtheuvel
