Werp het anker van de hoop in het hart van het Kind

Mettie de Braal-Prins

Met een hoopvolle opvoeding strooien ouders en andere opvoeders steeds zaadjes van hoop in de harten van kinderen.

Aan de kust ben ik opgegroeid met symbolen van scheepvaart en visserij. Zoals de versteende vrouw, uitkijkend over het strand of de kotter met de kostbare lading van man en kind al in zicht komt. Op hoop tegen hoop. De vuurbaak. Het witte kerkje aan zee dat ieder jaar geelgrauw uitslaat van het zout. Maar ook de ”Ankerkerk”, met een anker op de toren in plaats van een kruis.

Is er iets van hoop te bespeuren?

Het anker staat symbool voor hoop. Waar valt nog iets van hoop te bespeuren als de ene golf van ellende na de andere over de aardbol rolt? Niet alleen de narigheid op macroniveau door natuurrampen, oorlogen, terrorisme, klimaatverandering, discriminatie. Maar ook sores op microniveau: mentale problemen, waarmee volgens de monitor mentale gezondheid van het RIVM en het Trimbos-instituut vooral jongeren en vrouwen worstelen. Daarnaast de normalisering van geweld. En de toenemende druk op gezinnen, met alle gevolgen van dien (trendonderzoek ”De situatie van gezinnen in Nederland in beeld”, dat het Verwey-Jonker Instituut heeft uitgevoerd op verzoek van Tweede Kamerleden, maart 2025). Zoveel stuklopende relaties, waarvan in veel gevallen kinderen de rekening gepresenteerd krijgen. Ziekte, rouw, er lijkt geen einde te komen aan de stroom onheilsboodschappen. Wie heeft de moed om dammen en dijken op te werpen, maar ook om de bruggen te bouwen?

Symptoombestrijding

In het hoofdredactioneel commentaar op genoemd rapport over mentale gezondheid (RD 9-12) staat dat kerken hun grote sociale kapitaal (meer) moeten inzetten om de maatschappelijke problemen het hoofd te bieden. Hebben kerken niet meer te bieden? Het Gezinsplatform pleit bij de informateur voor een minister voor gezin of minimaal een vaste Kamercommissie gezin. Om zodoende het over verschillende departementen versnipperde gezinsbeleid meer tot een geheel te maken.

Denken in oplossingen is een goed middel om problemen te lijf te gaan. Er is zeker werk aan de winkel. Symptoombestrijding alleen schiet tekort; dan blijft het dweilen met de kraan open. Het is belangrijk ook vooruit te kijken, bijvoorbeeld door in te steken op preventie. Daarom moeten we beginnen bij het begin – in het gezin, de kleinste cel van de samenleving. Kinderen hebben een stabiele thuissituatie nodig om veilig te kunnen opgroeien. Het liefst bij beide biologische ouders. Enerzijds is het schrijnend om te zien hoeveel pleegkinderen elders moeten verblijven. Anderzijds is het een zegen dat pleegouders zich beschikbaar stellen om hen op te voeden. Elk kind heeft naast onvoorwaardelijke liefde ook ouders nodig die grenzen durven stellen. Nee zeggen kan juist heel liefdevol zijn. Nee tegen ongewenst gedrag, tegen wat niet in het belang van het kind is. Altijd een ja voor het kind zelf.

Zaadjes van hoop strooien

De pedagoog Wim ter Horst schrijft in ”Wijs me de weg!” dat een opvoeder eigenlijk een schatbewaarder, een tuinier, een herder, een gids en een priester is. Kinderen opvoeden is een prachtige en zinvolle, maar ook intensieve opdracht. Te groot om in je eentje op een eilandje op te pakken. Daarom is het belangrijk om een gezond sociaal netwerk te hebben, waarop ouders kunnen terugvallen in tijden van extra drukte. Dat is het voorrecht van bij een gemeenschap als de kerk en de school te mogen horen. Ruim daarin ook een plek in voor ouders die er geen deel van uitmaken.

Neem de tijd om te bidden, voed de gedachten met Gods Woord. Dat biedt hoop en moed om het kwade in te dammen en dijken op te werpen tegen de vloedgolf van alles wat aan de einder opdoemt. Toon lef om bruggen te bouwen om tegenstellingen die alsmaar groter worden te kunnen overbruggen.

Met een hoopvolle opvoeding strooien ouders en andere opvoeders steeds zaadjes van hoop in de harten van kinderen. Zeker in deze adventsweken, uitziend naar de komst van het Kind, mag en moet het anker van de hoop uitgeworpen worden in Zijn hart. Omdat het houvast geeft en de enige zekerheid vormt als alles wankelt. Over de kribbe valt de schaduw van het kruis; de vaste grond onder de voeten van wie in dat Kind, het Licht van de wereld, gelooft.

De auteur is coördinator Preventie en Toerusting bij Stichting De Vluchtheuvel.

Deze column verscheen eerder in het Reformatorisch Dagblad

Link naar RD-commentaar:

Kerk kan krachtige rol spelen bij aanpak verslechterende mentale gezondheid