In Genesis 1:31 lees je dat God alles zag wat Hij gemaakt had en ‘zie het was zeer goed’. De schepping van de mens als seksueel wezen had toen al plaatsgevonden. Seksualiteit is per definitie een gave van God, die essentieel is voor ons mens-zijn. Dat is de basis. Hij keurt seksualiteit goed en verbindt er Zijn zegen aan.
In Genesis lezen we over de zondeval. Dat is een verstoring van de werkelijkheid, die ook de seksualiteit aantastte. Het kreeg daardoor een gevaarlijke, donkere kant. In het eerste Bijbelboek zie je al dat seksualiteit door de zonde is aangetast, bijvoorbeeld in Genesis 38 bij de geschiedenis van Tamar. Je ziet dat seksualiteit iets heel kwetsbaars is geworden, wat makkelijk mis kan gaan.
Daarnaast is het iets explosiefs geworden. Je kunt er niet voorzichtig genoeg mee omgaan, want het gaat zo fout. Daar zijn legio voorbeelden van. Denk bijvoorbeeld aan de geschiedenis dat David vreemd gaat met Bathseba. Op de explosiviteit van seksualiteit volgen tal van andere zonden, zoals leugen, bedrog, intrige en moord. Je moet er uiterst behoedzaam mee omgaan.
Door het geloof in Christus kan seksualiteit weer geheiligd worden als iets positiefs, waar je op een goede manier mee kunt leren omgaan. In 1 Korinthe 7 beschrijft Paulus hoe man en vrouw op een gelijkwaardige manier met elkaar moeten omgaan. Hij zegt dat de vrouw niet de beschikking over haar eigen lichaam heeft, maar de man. De vrouw heeft de beschikking over het lichaam van haar man. Dat was een heel revolutionaire uitspraak in die tijd, waarin de man een heel dominante rol speelde in de cultuur. Maar Paulus kan dat zeggen vanuit de vernieuwing door het geloof, waardoor je op een gelijkwaardige manier met elkaar kunt omgaan. In Efeze 5 wordt beschreven hoe het huwelijk tussen een gelovige man en vrouw het beeld kan worden van hoe Christus omgaat met Zijn gemeente. Zoals Hij omgaat met Zijn kinderen, zo moet de man zijn vrouw behandelen en zoals de gemeente Christus gehoorzaamt, moet de vrouw haar man gehoorzamen. Dan wordt het huwelijk iets positiefs en dient het als een spiegel van het Evangelie. Het is de bedoeling dat in onze liefdesrelaties iets oplicht van hoe de Heere omgaat met Zijn kinderen.
Spreuken is een belangrijk Bijbelboek als het gaat om seksualiteit. Er staan veel adviezen in van een vader aan zijn zoon. Hij waarschuwt hem bijvoorbeeld op te passen voor een vreemde vrouw die zijn leven stuk kan maken. Daartegenover staat de vraag waarom hij het bij een ander zou zoeken. In Spreuken 5:15 adviseert de vader de zoon om het bij zijn eigen vrouw te zoeken, haar lief te hebben, zich in haar te verblijden en steeds rond te dolen in haar liefde. Haar borsten mogen hem te allen tijde dronken maken. Hieruit blijkt dat er positief over seksualiteit gedacht wordt. God geeft man en vrouw aan elkaar om van elkaar te genieten.
Ook in Hooglied zie je iets terug van het herstel van seksualiteit. Het is een bijzonder Bijbelboek en de meningen zijn flink verdeeld over hoe je het moet uitleggen. Er zijn mensen die het als metafoor zien van Christus en de gelovigen. Christus is dan de bruidegom en de gelovige is de bruid. Aan de andere kant is er een moderne exegese, waarbij Hooglied puur gelezen wordt als een poëtisch liefdeslied, waarin twee geliefden bezingen hoe ze van elkaar houden, naar elkaar verlangen en hoe mooi ze elkaar vinden. Dat is een meer aardse benadering.
Voor de juiste uitleg denk ik dat je recht moet doen aan beide componenten. Als ik eruit preek, laat ik in de eerste plaats zien dat Hooglied een mooi voorbeeld is van hoe de liefde tussen man en vrouw kan floreren. Dat moet je laten staan, maar je doet er tekort aan als je daarin blijft steken. Ook in het jodendom wordt Hooglied gezien als beeld van hoe God met Zijn volk Israël omgaat. Eveneens in Efeze 5 is het huwelijk tussen man en vrouw een beeld van Christus en de gemeente. Dit is dus een Bijbelse lijn die je moet laten staan. Daarnaast mag je het gewoon lezen als een bron van inspiratie voor je huwelijk. Zoals het in Hooglied beschreven staat, kan en mag seksualiteit zijn.
Wij kunnen het moeilijk vinden om iets te zeggen over het lichaam van de ander. Je kunt daar schaamte of bevreemding bij voelen. Uit Hooglied leer je dat het legitiem is om te zeggen dat je de ander mooi vindt en wat je aantrekkelijk vindt. In dit Bijbelboek beschrijven de geliefden elkaars lichaam vrij expliciet. Het kan een goede oefening zijn voor een stel om dit ook eens te doen. In het Hooglied is die ruimte er. De geliefden beloven elkaar trouw, het gaat naar de bruiloft toe, het huwelijk vindt plaats en vervolgens mogen ze de seksualiteit als een geschenk uitpakken en elkaars lichaam beschrijven. Dit vindt plaats in een bedding van huwelijk en trouw. Sommige mensen hebben een negatieve visie op seksualiteit. Dat beeld komt nooit vanuit de Bijbel, maar bijvoorbeeld door een eenzijdige opvoeding, waarbij niet.
of nauwelijks gesproken werd over de positieve kanten van seksualiteit. Ook kan het zijn dat deze personen negatieve ervaringen hebben opgedaan. De goede manier om daar vanaf te komen, is jezelf drenken in het Woord. In Romeinen 12:2 staat 'word veranderd door de vernieuwing van uw gezindheid'. Dit betekent eigenlijk dat je hele denkleven gereinigd moet worden door het Woord van God. Er is maar een manier om van een negatieve kijk af te komen en dat is door je eigen gedachten steeds te (laten) corrigeren vanuit de Bijbel. Ook een laag zelfbeeld mag je op die manier corrigeren. Je bent een schepsel van God. Enerzijds ben je zondig en heb je genade en vergeving nodig. Anderzijds ben je door Hem geschapen en mag je er zijn. Lees Hooglied en Spreuken eens door en zie hoe positief hier over seksualiteit gesproken wordt. Het kan zo zijn dat sommige vrouwen zo beschadigd zijn, dat dit niet helpt. Het is dan nodig is om in therapie te gaan.
Het hoofddoel van seksualiteit is hetzelfde als het doel van alles. In 1 Korinthe 10:31 staat dat alles wat je doet ter ere van God moet zijn. Dat betekent dat je het doet naar Zijn wil, in overeenstemming met Zijn wil en geboden. Als je seksualiteit binnen die kaders beleeft, beantwoordt het aan het doel dat God gegeven heeft. Daarnaast zijn er drie doelen die specifiek voor seksualiteit gelden. Het eerste doel is het delen van intimiteit. Seksualiteit is een vorm van communicatie, waardoor je elkaar beter kunt leren kennen. Het bindt je hechter aan elkaar. Het tweede doel is genot. God gunt ons dat. Het is een cadeautje dat Hij ons geeft.
Genieten op zichzelf is geen zonde, al bestaat er wel een verkeerde vorm van genieten. Het derde doel is voortplanting. Ik denk dan aan de opdracht in Genesis: Wees vruchtbaar en word talrijk. Hierbij denk ik aan Bianca die na een aantal jaren huwelijk bewust nog geen kinderen heeft. Zij geeft aan dat ze zich regelmatig afvraagt hoe God daar tegenaan kijkt. Ze denkt dat het misschien zonde is, maar zegt ook: 'Ik denk weleens dat het ook niet de bedoeling kan zijn om een kind te krijgen als je er niet aan toe bent en er niet gelukkig van wordt.' Persoonlijk vind ik dat een stukje ongehoorzaamheid aan God. Een van de intenties van seksualiteit is het krijgen van kinderen. Die krijg je niet voor jezelf, maar voor de wereld waarin we leven en als het goed is tot eer van God en de opbouw van Zijn koninkrijk. Wie ben je dan als mens om te zeggen dat je het niet wilt of dat het je niet uitkomt? En wie bepaalt of je eraan toe bent of niet? Als je al kinderen hebt en/of er een situatie is waardoor het belangrijk is om voorlopig wat rust te hebben, is dat een geldig motief als je het biddend doet. Bianca geeft aan dat ze zich niet kan herinneren dat het ooit een gebedspunt was. In mijn ogen onttrek je je in deze situatie aan een roeping van Godswege. Het seksuele leven beantwoordt dan niet aan Gods bedoeling. Het argument dat je er misschien niet gelukkig van wordt, vind ik ook niet sterk. Je ziet vaak juist dat ouders veel vreugde aan een kindje beleven. Bovendien gunt God ons geluk, maar er zijn hogere doelen dan alleen je eigen leven. Wie weet kan jouw kind predikant of ontwikkelingswerker worden of op een andere manier tot zegen zijn. Als christenen moeten we ons onderscheiden van de mening die veel mensen in deze tijd hebben. De kinderzegen is iets positiefs. Het is een gave van God.
Sommige vrouwen zeggen dat ze denken dat God 'geniet' als Hij ziet dat man en vrouw genieten van seksualiteit. God is geen mens, dus je moet uitkijken met het gebruiken van beeldspraak. Maar ik ben het ergens wel eens met deze vrouwen. De Heere is blij met alles wat je doet tot eer van God. Net zo goed als wanneer je een gift geeft aan een goed doel of een eenzaam persoon bezoekt. Alle goede werken die mensen doen, worden door de Heere gezien en gewaardeerd. Dus als twee mensen genieten van Zijn gave heeft het Zijn instemming.
Het gaat er wel om dat het uit geloof gebeurt, want zonder geloof is het niet mogelijk om God te behagen. Tegelijkertijd ben en blijf je een zondaar en is het nooit perfect. Zelfs de beste werken zijn met zonden bevlekt en moeten gereinigd worden. Seksualiteit is dan ook niet volmaakt. Het geeft soms spanning en conflicten. Daarvoor heb je vergeving nodig.
Willemijn noemt dat je lichaam een tempel van de Heilige Geest is en ook dat er grenzen zijn binnen het huwelijk. Dat is een heel belangrijke opmerking. Je bent van elkaar, maar dat betekent niet dat alles kan en mag. Het is belangrijk om te weten wat de ander wel en niet wil.
In het pastoraat zie ik nog weleens dat het daar misgaat. Het kan dan zelfs zo erg zijn dat er sprake is van misbruik binnen het huwelijk. Meestal zijn het dan mannen die tegen de wil van hun vrouw dingen doen, met heel veel psychische schade als gevolg. Ook binnen seksualiteit is het mogelijk om op een mensonwaardige vernederende manier met elkaar om te gaan.
Communicatie, waardigheid en respect zijn daarom heel belangrijk. Het is niet zo makkelijk om te beslissen wat je als stel wel en niet vindt kunnen. Wat voor de een acceptabel is, is voor de ander uit den boze. Belangrijk is dat je je er allebei in kunt vinden. Als man kun je niet van je vrouw verwachten dat ze zich kleedt op een manier die ze zelf niet prettig vindt. Of dat je op een manier gemeenschap hebt die voor haar niet fijn is. Er zijn een aantal piketpaaltjes waartussen je als stel je weg moet zoeken. Dat zijn: waardigheid, respect en eenstemmigheid.
Je moet je verre houden van vormen van seksualiteit waarbij je op een onterende manier met het lichaam omgaat of waarbij geweld of agressie gebruikt wordt.
Ds. M. Klaassen
Met toestemming overgenomen uit het boek: "Vertrouwelijk. Open gespekken over seksualiteit." Corina Schipaanboord